Wybór odpowiedniej pasty do zębów dla dziecka to jedna z pierwszych decyzji rodziców związanych z profilaktyką jamy ustnej. Już na wstępie warto podkreślić: fluor jest uznawany za najskuteczniejszy składnik chroniący przed próchnicą, także u najmłodszych. Jednak wciąż wielu opiekunów zastanawia się, czy lepszym rozwiązaniem nie będzie pasta bez fluoru. Odpowiedź jest prosta – dzieci powinny stosować pasty z odpowiednio dobranym stężeniem fluoru, a ich bezpieczeństwo zależy przede wszystkim od prawidłowego stosowania i ilości.
Dlaczego fluor jest ważny?
Fluor wzmacnia szkliwo, wspomaga jego remineralizację i ogranicza rozwój bakterii odpowiedzialnych za próchnicę. U dzieci, u których zęby mleczne są szczególnie podatne na demineralizację, regularne stosowanie pasty z fluorem znacząco zmniejsza ryzyko próchnicy. Badania pokazują, że dzieci używające past z fluorem mają nawet o 40–50% mniej ubytków w porównaniu z dziećmi stosującymi pasty bez tego składnika. Dlatego w codziennej higienie jamy ustnej warto uwzględniać właśnie takie preparaty.
Bezpieczeństwo stosowania fluoru
Największe obawy rodziców budzi ryzyko połknięcia pasty. Dlatego kluczowe jest przestrzeganie zaleceń dotyczących ilości. Dla dzieci do 3. roku życia wystarczy ilość pasty wielkości ziarnka ryżu, natomiast od 3 do 6 lat – wielkości ziarnka grochu. Ważne, aby dziecko szczotkowało zęby pod kontrolą osoby dorosłej i nie połykało pasty. Takie podejście zapewnia korzyści profilaktyczne bez ryzyka przedawkowania fluoru.
Czytaj także: Najlepsze szczoteczki dla dzieci według wieku
Kiedy wybrać pastę bez fluoru?
Pasta bez fluoru może być stosowana wyjątkowo – na przykład gdy dziecko ma przeciwwskazania medyczne do stosowania fluoru (bardzo rzadkie przypadki) lub gdy rodzice wiedzą, że ich pociecha połyka całą ilość pasty i nie ma możliwości nadzoru. Warto jednak pamiętać, że pasty do zębów bez fluoru nie chronią skutecznie przed próchnicą i mogą być jedynie rozwiązaniem przejściowym.
Jak wybrać najlepszą pastę dla dziecka?
Przy wyborze pasty należy zwrócić uwagę przede wszystkim na stężenie fluoru (oznaczone jako ppm F). Dla najmłodszych (do 3 lat) zaleca się 1000 ppm F, a od 3. do 6. roku życia 1000–1450 ppm F. Oprócz tego warto wybierać pasty przeznaczone specjalnie dla dzieci, które mają delikatny smak i bezpieczne formuły. Regularne szczotkowanie, najlepiej dwa razy dziennie, to podstawa zdrowych zębów mlecznych i stałych. Duże znaczenie ma także dobór odpowiedniej szczoteczki do zębów, a u starszych dzieci sprawdzają się również szczoteczki elektryczne i soniczne.
Czytaj także: Elektryczna czy manualna? Wybieramy szczoteczkę do zębów
Dodatkowe elementy profilaktyki
Skuteczna ochrona dziecięcych zębów to nie tylko pasta i szczoteczka. Warto wprowadzać stopniowo inne elementy, takie jak nici dentystyczne czy łagodne płyny do płukania jamy ustnej. U starszych dzieci, które mają już pełne uzębienie stałe, coraz częściej sięga się także po delikatne preparaty do wybielania zębów. Każdy z tych kroków powinien być jednak poprzedzony konsultacją ze stomatologiem.
Podsumowanie
Pasta z fluorem jest rekomendowana jako najskuteczniejszy sposób ochrony dziecięcych zębów przed próchnicą. Warunkiem bezpieczeństwa jest jednak prawidłowe stosowanie – odpowiednia ilość i kontrola rodzicielska. Pasty bez fluoru mogą być rozwiązaniem tymczasowym, ale nie zapewniają skutecznej ochrony. Wybierając pastę i akcesoria, zawsze warto kierować się zaleceniami stomatologa lub farmaceuty.
Czytaj także: Pasta do zębów – którą wybrać i dlaczego? Poradnik.
Źródła
1. World Health Organization – Oral health
2. PubMed – Fluoride toothpaste efficacy in children
3. American Dental Association – Fluoride toothpaste
mgr farm. Edyta Sukiennik
